Bijenplanten voor in je tuin
Bijen… je hebt er vast al van alles over gehoord op het nieuws. De mondiale bijenpopulatie neemt enorm af de laatste jaren. Veel mensen willen een steentje bijdragen en helpen met het herstellen van de bijenpopulaties. Maar wat kun je precies doen? Welke planten zijn geliefd bij onze zoemende vrienden?
Het is ondertussen algemeen bekend dat de situatie voor bijen (en eigenlijk alle insecten) vrij zorgwekkend is. De biodiversiteit in insecten neemt dramatisch af.
Deze afname heeft grote gevolgen voor de stabiliteit van onze planeet. Voedselketens vallen langzaam uit elkaar, vogelpopulaties nemen fors af en de Nederlandse natuur verliest langzaam haar veerkracht. Insecten spelen namelijk een enorme rol in het ecosysteem. Één van de beste voorbeelden van deze rol is bestuiving. Doordat de insectenpopulatie afneemt worden steeds minder planten bestuift, dit heeft nadelige gevolgen voor de plantendiversiteit en voedselzekerheid in Nederland.
Bijen zijn enorm belangrijke bestuivers en spelen een centrale rol in de levenscyclus van veel gewassen.
Gelukkig kunnen we er samen allemaal iets aan doen! Door een grote diversiteit aan bloemen aan te planten brengen we een grote variatie aan nectarbronnen voor de bijen. Dus… haal de stenen snel uit je tuin en zet er lekker veel plantjes in!
Habitat voor de bijen
Het planten en zaaien van bloemen is niet het enige wat we kunnen doen om de bijen en andere insecten in Nederland een handje te helpen. Zo kunnen we in onze tuin een prettige habitat voor insecten creëren. Dit kun je doen op de volgende manieren:
- Bladmateriaal op de grond laten liggen
- Dode planten laten staan
- Insectenhotels aanleggen
- Waterelementen in de tuin introduceren
- Takkenrillen of takkenstapels aanleggen
- Steenstapeltjes aanleggen (met de stenen die je net uit de grond getrokken hebt 😉
Een ‘rommelige’ tuin helpt enorm voor de biodiversiteit in je tuin. Door de bovenstaande activiteiten in je tuin uit te voeren biedt je een grote diversiteit aan insecten een mogelijkheid tot rusten, nesten, paren en schuilen.
Daarnaast helpt het uiteraard ook enorm om geen pesticiden in de tuin te gebruiken.
Top 10 bijenplanten!
Hieronder staat een samengestelde lijst met toppertjes in de tuin om de bijen een handje te helpen. Het zijn planten die een belangrijke nectarbron zijn voor veel bijensoorten, zogenaamde drachtplanten. De planten in de lijst hebben verschillende bloeitijden die van het vroege voorjaar tot het late najaar lopen. Daarnaast zijn de permacultuur principes in acht genomen in deze lijst. Deze drachtplanten bieden namelijk nog meer waardevolle functies! Sommige zijn eetbaar, andere medicinaal en andere kunnen dan weer als windvanger, beschutting of wijker ingezet worden.
Houdt in gedachten dat het altijd belangrijk is om een grote diversiteit aan bloeiende planten in je tuin aan te brengen. Op deze manier is er een grote diversiteit in nectar en ontstaan er verschillende niches.
Hazelaar - corylus avellana
Bloeitijd: januari – maart
De hazelaar is één van de eerste nectarbronnen in het jaar. In januari zijn de eerste katjes vaak al te zien, deze katjes bestaan uit talloze minuscule bloemetjes die allemaal een bron van nectar zijn. De hazelaar is dus een enorm belangrijke voedselbron voor bijen die net uit hun kolonies, nesten en schuilplekken komen na de winter. Naast de hazelaar produceert ook de berk zo vroeg in het jaar al katjes.
Verder is de hazelaar natuurlijk een mooie inheemse boom die hele lekkere noten produceert, wind vangt en een rustplek voor vogels biedt.
Longkruid - pulmonaria spec.
Bloeitijd: februari – maart
Longkruid is een inheemse bloem die het super doet als bodembedekker in de schaduwplekjes van je tuin of perceel. Het is een waardplant voor verschillende motten en een belangrijke drachtplant voor hommels en bijen, met name de Sachembij.
Daarnaast is longkruid ook nog eens medicinaal en megagezond. Lees hier meer over in dit artikel.
Daslook - allium ursinum
Bloeitijd: maart – mei/juni
De daslook is een toppertje in elke tuin. De plant heeft een heerlijke smaak die aan knoflook en ui doet denken. Daslook is inheems in Nederland en is vaak in het voorjaar in grote aantallen te zien (en te ruiken) op de bodem van loofbossen.
Daslook is een van de eerste bloeiers van het voorjaar, met een kleine voorsprong door sneeuwklokjes en narcissen. Dit biedt veel bijen een vroege nectarbron!
Linde - tilia spec.
Bloeitijd: juni
Wanneer de linde in bloesem staat is het echt een plaatje om te zien. Zo’n bloesemende linde barst van het leven! Ga maar eens onder een linde staan en luister goed, je hoort overal gezoem om je heen!
Lindes zijn een aanwinst in iedere tuin of voedselbos. Het zijn prachtige bomen met sierlijke hartvormige (eetbare) bladeren. En wist je dat de wortels van de lindebomen vaak het laatste beetje kalk in de bodem weten te vinden? Deze kalk wordt weer teruggegeven aan de bodem door bladuitval, zo ontzuurt een linde je bodem!
Lavendel - lavendula spec.
Bloeitijd: juni – augustus
Wat ruikt deze plant toch heerlijk, vind je niet? De bijen vinden in ieder geval van wel. Deze kalmerende plant wordt altijd rijkelijk bezocht door voornamelijk hommels en koolwitjes.
Daarnaast kun je lavendel uiteraard groeien om bijvoorbeeld rustgevende thee van te maken, of gewoon omdat je hem lekker vindt ruiken 😉
Tijm - thymus spec.
Bloeitijd: juni – juli
Tijm is natuurlijk een bekend kruid in de mediterrane keuken. In de zomer bloeit dit halfstruikje mooie paarse bloemetjes die druk bezocht worden door bijen.
Je kunt zelf de tijm oogsten om te gebruiken als kruid of om bijvoorbeeld door zelfgemaakte zeep te verwerken.
Gewoon duizendblad - achillea millefolium
Bloeitijd: juni – september
Sommige mensen kennen deze plant als onkruid, maar in feite is het een prachtige en nuttige plant. Het is een inheemse bloem die in de zomer en begin van het najaar mooie witte schermen aan bloemen laat zien. De plant is een belangrijke waardplant voor een grote diversiteit aan vlinders en de bloemenschermen zijn erg populair bij hommels en bijen.
Van de bloemen van deze plant kan thee gezet worden die nuttig kan zijn bij maagproblemen. Ook zijn de bloemetjes eetbaar!
Zonnebloem - helianthus annuus
Bloeitijd: juli – oktober
Wie kent hem niet, de zonnebloem. Bijna iedere moestuin heeft er tenminste één. Deze grote eenjarigen groeien als kolen en voor je het weet moet je naar boven kijken om de bloem te zien. Maar… wanneer je dan naar boven kijkt, zul je bijna altijd zien dat er hommels druk bezig zijn met nectar uit de bloem te zuigen. De bloem komt op rond juli en blijft vaak bloeien tot oktober, een belangrijke nectarbron in de late zomer en het vroege najaar.
Daarnaast kun je natuurlijk zonnebloempitjes oogsten van deze bloem, of je kunt ze laten zitten voor de musjes etc.
Wanneer de zonnebloem doodgaat kun je hem gewoon lekker laten staan. De dode holle stengel biedt een verblijfplaats voor allerlei kleine kruipers.
Klimop - hedera helix
Bloeitijd: augustus – oktober
Klimop, of ook wel hedera, is natuurlijk een veelgebruikte tuinplant. De plant wordt ingezet om schuttingen en muren te laten begroeien, zo zien zulke bouwwerken er gelijk natuurlijker uit. Het biedt zelfs nog isolatie door warmte deels op te vangen als het tegen je huis groeit. Klimop zie je niet enkel terug als klimmer, maar soms ook als kruiper in bossen.
Klimop is een hele belangrijke plant voor de bijen, in het najaar is het namelijk één van de hoofdbronnen om stuifmeel te halen. Klimop is ook een belangrijke plant voor vogels, met name mussen, die er in schuilen, nesten of lekker de besjes komen eten.
Let er op dat je klimop buiten het nestseizoen snoeit en niet te veel wegsnoeit, wanneer je teveel weghaalt, zul je het volgende jaar namelijk geen of veel minder bloemen hebben.
Hemelsleutel - sedum telephium
Bloeitijd: juli – oktober
Deze vetplant is een hele populaire tuinplant en wordt ook veel ingezet op groene daken. De hemelsleutel is dan ook makkelijk te onderhouden als plant. Bijzonder aan sedum is de lange bloeitijd die in de zomer begint en tot het najaar doorgaat. Het is een waardevolle bron van stuifmeel die de bijen voor meerdere maanden voeding biedt. Ook is de hemelsleutel samen met klimop één van de laatste planten die nog in bloei staan. Hier kunnen de bijen dus nog even bijtanken voor ze aan hun winterrust beginnen.
Verder is het wel noemenswaardig dat het jonge blad en de scheuten eetbaar zijn en prima smaken in een salade.
Veel succes gewenst met je tuin veranderen in een biodivers paradijsje!
Relevante blogberichten die aansluiten op dit onderwerp
Culinaire voedselbos planten – top 5
Een voedselbos zit vol eetbare planten, sommige met hoge culinaire waarde, welke voedselbos plant kan mensen verrassen in een restaurant
Bijenplanten voor in je tuin
Hoe ontwerp je een tuin die heel nectar biedt? Door met een bloesemboog te werken natuurlijk! Leer wat een bloesemboog is en ga aan de slag!
Eetbare bladeren uit het voedselbos
Wil je weten welke eetbare bladeren je kunt vinden in een voedselbos? Martijn neemt je mee op ontdekkingstocht. Ga mee en verrijk jouw bord
Hoe plant je een struweelhaag aan?
Hoe plant je een struweelhaag aan? Zo dus! Struweelhagen kunnen handig
Top 10 eetbare bloemen
Check de top 10 eetbare bloemen en ontdek dat je heerlijk kunt eten uit je eigen siertuin. Culinaire hoogstandjes die jouw bord versieren
Wat is mulchen?
Mulch wordt vaak gebruikt in tuinen, maar wat is mulch precies? Vind hier de juiste informatie om snel in je eigen tuin te mulchen!