Wat is klimaatadaptatie?

Wat is klimaatadaptatie? Aanpassen aan een veranderend klimaat.

Het klimaat verandert… Deze verandering in het klimaat zorgt voor nieuwe extreme weersomstandigheden zoals droogte en hittegolven afgewisseld door hoosbuien en flinke temperatuurswisselingen.

Deze weersomstandigheden kunnen voor grote gevolgen zorgen in onze natuur, landbouw en steden. Zo kan er verwoestijning ontstaan, een lage grondwaterstand, wateroverlast en extreme hitte (zeker in stedelijke gebieden) die voor gevaarlijke situaties kan zorgen.

Door middel van klimaatadaptatie proberen we onze leefomgeving op zo’n manier te ontwerpen dat we deze klimaatverandering zoveel mogelijk kunnen opvangen. Je zou het kunnen zien als schadebeperking.

Klimaatadaptatie op je eigen grond... hoe werkt dat?

In je eigen tuin, voedselbos of stuk grond kun je door middel van kleine en grotere maatregelen rekening houden met deze veranderende weersomstandigheden. Veel ruimte heb je hier niet voor nodig! Ook op je balkon kun je al vormen van klimaatadaptatie toepassen. Maar… Wat kun je zowel doen dan?

Tegel wippen

Door de klimaatverandering kunnen er heftige hoosbuien ontstaan en je wilt natuurlijk niet dat je tuin in één grote plas water verandert. Daarom raden wij aan; haal zoveel mogelijk tegels eruit en zet er planten voor terug. Zo vangt je tuin veel meer water en… help je de biodiversiteit ook nog eens een handje. Je kunt in deze grond namelijk inheemse planten zetten om insecten te lokken of eetbare planten voor jezelf! Vergeet trouwens niet je grond te mulchen, veel organisch materiaal in de grond helpt de waterhuishouding van de grond, tijdens droogte houdt het organische materiala

Om meer over tegelwippen te weten te komen kun je een kijkje nemen bij het NK tegelwippen. Een nationale tegelwip competitie tussen gemeentes.

Vergroenen

Verder is het aan te raden om lekker te gaan vergroenen. Zet lekker veel planten en bomen in je tuin, plaats plantenpotten op je balkon of begin een geveltuintje.

Planten en bomen verkoelen de buurt namelijk. Dit kan enorm nuttig zijn in een versteende omgeving waar het vaak gemiddeld warmer is en dus ook meer overlast van de warmte voorkomt. Ook kunnen planten en bomen veel water opvangen en opnemen. Een gezonde bodem met veel organisch materiaal heeft ook veel meer capaciteit om water vast te houden. Daarom is het een goed plan om te gaan mulchen.

Ook zijn groene daken en groene muren geschikt voor het opvangen van overtollig water en bieden ze isolatie op je gebouw. Je kunt hiermee ook nog rekening houden om een diversiteit aan planten te gebruiken op je groene dak of muur en planten inzetten die inzetten veel bezocht worden door bijen.

Groene architectuur vangt water op, biedt verkoeling, verhoogt de biodiversiteit en zorgt voor een beter mentaal welzijn onder buurtbewoners.

Water vangen

Een andere manier om wateroverlast op te vangen is door het water te vangen! Zo spaar je ook weer water voor tijdens drogere periodes. Je kunt dit eventueel aan de planten geven, bijvoorbeeld. Koppel bijvoorbeeld je regenpijp af van het riool en sluit het aan op een regenton. Natte krat is een mooi voorbeeld van een project wat water opvangt waar direct planten in groeien.

Vijvers en wadi's

Om water te vangen zou je ook een (natuurlijke) vijver in je tuin aan kunnen leggen. Met een kleine vijver vang je toch al een paar liter water op. Daarnaast verhoogt een vijvertje de biodiversiteit in je tuin, er komen waterinsecten, amfibieën, vogels en kleine zoogdieren op af. Ook kun je er eetbare waterplanten of helofyten in plaatsen.

Je kunt ook overwegen een wadi aan te leggen in je tuin. Een wadi is een verlaagd stukje in je tuin of landschap waar regenwater naar toe zal stromen, hier wordt het opgevangen en zakt het langzaam de bodem in (infiltratie). Ook dit verhoogt de biodiversiteit in je tuin, er ontstaat een microklimaat. Bij dit toffe voorbeeld is een wadi aangelegd in een natuurspeeltuin.

Je kunt natuurlijk ook gebruik maken van hoogteverschil in je tuin en water naar planten toe laten stromen.

Klimaatrobuuste planten

Zoals al eerder vermeld is een goed voorbeeld van klimaatadaptatie gewoon lekker veel planten in de grond stoppen. Maar… niet alle planten zijn even geschikt voor het opwarmende klimaat en de extreme weersomstandigheden. Het kan dus handig zijn om voor klimaatrobuuste soorten en cultivars te zoeken. Dit zijn soorten die meer veerkracht hebben tegenover het veranderende klimaat. Agroforestry Supplies verkoopt verschillende van dit soort klimaatrobuuste voedselbos planten.

Ook door ieder jaar zaden te bewaren van je tuin verhoog je de kans dat deze zaden langzaam aangepast zijn aan het veranderende klimaat.

Nog veel meer manieren van klimaatadaptatie.

Er bestaan nog veel meer manieren van je tuin en huis voorbereiden op klimaatverandering. Om deze allemaal uitgebreid te beschrijven zou ik een boek moeten schrijven. Maar hier nog een opsomming van overige tips.

Plant meerjarigen, dat scheelt in waterbehoefte.
Maak gebruik van waterdoorlatende tegels op je pad of oprit.
Isoleer je huis goed. (dit kan met duurzame materialen als stro, hennep en zelfs myceliumblokken.)
Geef je planten liever eenmaal langdurig water dan elke dag een beetje
Geef planten water in de ochtend voor de zon volop schijnt
Als je stromend water op je terrein hebt, laat het dan meanderen om optimaal water op te vangen.
Plant een boom in je tuin voor een plek in je huis waar in de zomer veel warmte binnenkomt. In de zomer zal het blad de warmte tegenhouden en in de winter zal het door het gevallen blad juist warmte binnenlaten.

Succes met je huis en tuin klimaatadaptief maken!

Hopelijk heb je na het lezen van dit artikel inspiratie en handvaten om te beginnen met je huis en tuin klimaatadaptief maken. Onthoud: het hoeft niet altijd om grote maatregelen te gaan, met slechts een regenton draag je al je steentje bij!