Wat is agroforestry?

Landbouw met bomen

Terwijl er grote bossen in de wereld gekapt worden om plaats te maken voor monocultuur, gebieden verwoestijnen en de vraag om voedsel steeds groter wordt met de groeiende populatie wordt de behoefte aan nieuwe landbouwmethodes steeds groter.

Agroforestry is een landbouwmethode die veel kansen biedt, het is een duurzame en regeneratieve landbouwmethode. Maar wat houdt agroforestry precies in?

Agroforestry is het samenbrengen van bosbeheer en agricultuur vanuit een ecologische blik, in het Nederlands wordt het ook wel boslandbouw genoemd. Wil je meer weten over agroforestry? Kijk dan ook zeker eens op de website van Agroforestry Nederland

Voordelen agroforestry

Maximale ruimtebenutting, ook de hoogte wordt benut
Voorbeeld koolstofbewuste landbouw
Gaat verwoestijning tegen
Efficiënter gebruik van water en nutriënten voor omliggende planten
Hogere natuurwaarde en biodiversiteit binnen het gebied
Hogere biodiversiteit biedt meer veerkracht
Minder kunstmest nodig (bomen en struiken bieden mulch door middel van blad uitval)
Minder bestrijdingsmiddelen nodig (de verhoogde biodiversiteit biedt een veerkrachtiger systeem)
Klimaatadaptie in landbouw (het landbouwsysteem is meer resistent tegen droogte, hitte en extreme regen)

Verschillende vormen agroforestry

Er bestaan verschillende vormen van agroforestry die verschillende doelen kunnen vervullen. De verschillende vormen luiden als volgt:

Rijenteelt / alley cropping

In rijenteelt worden rijen aan bomen of struikachtige gewassen afgewisseld met eenjarigen. Het voordeel hiervan is dat de biodiversiteit op dit land enorm zal verhogen en dat de bomen erosie in de bodem zullen tegengaan. Bodemerosie is een veelvoorkomend verschijnsel op plekken waar alleen met eenjarigen wordt gewerkt.

Je zou een maisveld bijvoorbeeld kunnen afwisselen met notenbomen, bessenstruiken, asperges en fruitbomen. Zo verhoog je niet alleen de biodiversiteit maar ook je oogst!

Sjef van Dongen is ontwerper, adviseur en expert op het gebied van agroforestry. Met zijn bedrijf fruitzforlife biedt hij ontwerp, realisatie en educatie over eetbare landschappen en permacultuur. Zijn andere bedrijf Agroforestry supplies kweekt en verkoopt diverse soorten en rassen voor agroforestry systemen.

Oeverzones

Alle waterwegen hebben eigenlijk een oeverzone, van een klein slootje tot een grote rivier. Een oeverzone is het gebied waar het land ecosysteem en het water ecosysteem elkaar ontmoeten. Het barst van het leven, amfibieën, kruiden, bomen, insecten, vissen en vogels. Het is enorm belangrijk om deze oeverzones te behouden, het zijn namelijk echte biodiversiteit hotspots. Maar oeverzones hebben nog veel meer belangrijke functies, ze houden bodemerosie tegen, voorkomen overstromingen en zuiveren water.

Helaas zijn veel oeverzones verloren gegaan door verstening, industriële landbouw en ontbossing.

Dus… door de oeverrand in je gebied te beplanten en de natuurlijke vegetatie de vrije loop te gaan help je met het creëren van een veerkrachtig, regeneratief en productief ecosysteem. Je zou kunnen kiezen om productieve soorten te plaatsen, zo zou je wilgen kunnen plaatsen voor houtoogst maar ook walnoten en hazelnoten gedijen goed op nattere gronden. Je zou ook regelmatig vee kunnen laten grazen in deze zones.

Bosweides

In een bosweide worden veeteelt en bosbouw samen gebracht. Je kunt bijvoorbeeld denken aan hoogstam fruitboomgaarden waar vee onder loopt, kurkeiken in Spanje met varkens eronder, kippentractors in rijenteelt systemen en het gebruik van loopeenden. De bomen en variatie bieden een natuurlijker habitat voor het vee met schaduw, schuilplekken een grotere variatie aan eetbare vegetatie. Het vee speelt weer een belangrijke rol voor de geplante vegetatie, ze bemesten de bodem, helpen met het oplossen van plagen (kippen en loopeenden die slakken eten). Ook kan het vee dienen als een ecologische vervanging voor maaibeheer door het land te begrazen.

Voedselbossen

Een voedselbos is een landbouwmethode die vrij recentelijk ook in Europa is geïntroduceerd, het concept werd al lager gebruikt in Afrika en door de oorspronkelijke Amerikanen. In een voedselbos worden productieve meerjarige planten ingezet om een bos ecosysteem na te bootsen. Zo worden er voornamelijk bomen en struiken geplant die voedsel leveren, echter kunnen er ook planten ingezet worden voor houtproductie, medicinale waarde of om ecosysteemdiensten te vervullen. Het is een veerkrachtig systeem dat ontworpen is om jarenlang mee te gaan.

Klinkt mooi! Ik wil zelf wel een voedselbos beginnen!

Heb je interesse in het ontwerpen, aanleggen of beheren van een voedselbos? Of misschien lijkt het je tof om de voedselbosprincipes toe te passen in je achtertuin? Dan zit je helemaal op de goede plek! PUUR Permacultuur biedt een prachtige online voedselboscursus aan waar je op een actieve en bereikbare manier jezelf helemaal kan verdiepen in het onderwerp. Ook bieden we een fysieke cursus over het ontwerpen van voedselbossen een eetbare tuinen. Check it out 🙂